🎷 ฝึกเล่นแซกโซโฟนด้วยตัวเอง

™️🎷 ในปัจจุบันการเล่นดนตรีไม่เพียงแต่จะทำให้เกิดความเพลิดเพลินสนุกสนาน ยังมีประโยชน์ในการส่งเสริมพัฒนาทักษะของผู้ที่ได้เล่นดนตรีในด้านต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นความฉลาดทางอารมณ์ การได้ฝึกสมาธิ ฝึกความอดทน และได้หัดคิดริเริ่มสร้างสรรค์ไปจนถึงการได้ใช้ส่วนต่างๆ ของร่างกายไปกับการเล่นเครื่องดนตรีทำให้กลไกต่างๆ ของเครื่องดนตรีเกิดเสียงขึ้นมา ซึ่งแต่ละคนจะมีเครื่องดนตรีที่ชื่นชอบแตกต่างกันออกไป ไม่ว่าจะเป็นเครื่องดีด เครื่องสี เครื่องตี และเครื่องเป่า ซึ่งบทความนี้เราจะเน้นไปที่เครื่องเป่าที่มีชื่อว่า '' แซกโซโฟน (Saxophone) ''

🎶 หากพูดถึงแซกโซโฟนแล้วหลายคนอาจจะนึกภาพตามได้เลยว่า การจะเล่นแซกโซโฟนให้ได้แต่ละเพลงนั้นต้องยากแน่นอน ‼️ ไม่ว่าจะเป็นรูปร่างที่มีปุ่มหลายตัวให้กด การใช้ลมจากปอดในการเป่าแซกโซโฟนเยอะแน่ ๆ เพราะเห็นคนเป่าแซกโซโฟนแล้วแก้มป่อง เส้นเลือดขึ้น ไม่ไหวแน่นอน ยิ่งไม่มีพื้นฐานดนตรีเลยจะเรียนได้รึเปล่านะ❓ แต่วันนี้ผมจะมาบอกทุกเรื่องราวเกี่ยวกับการเตรียมตัวขั้นพื้นฐานก่อนเล่นแซกโซโฟนด้วยตัวเองหรือเรียนแซกโซโฟนด้วยตัวเอง และเทคนิคขั้นพื้นฐานในการเล่นแซกโซโฟนให้ง่ายขึ้นครับ ว่าแล้วก็ไปลุยกันเลย ‼️

เตรียมอุปกรณ์แซกโซโฟนให้พร้อม 🎵

ปากเป่าและลิ้นแซกโซโฟน (Mouthpiece & Reed)

❇️ โดยปกติเวลาเราไปซื้อแซกโซโฟนจะมีอุปกรณ์แถมมาครบชุดไม่ว่าจะเป็น ปากเป่า, ลิ้นแซกโซโฟน และยางรองฟัน บางเครื่องโชคดีอุปกรณ์ที่แถมมาช่วยทำให้เราเป่าได้ง่ายขึ้น แต่บางเครื่องก็อาจจะแถมอุปกรณ์ที่อาจจะทำให้เราประสบปัญหาในการเป่าจนทำให้เลิกเล่นไปเลย และคิดว่าเราไม่มีเหมาะกับการเล่นแซกโซโฟนอย่างแน่นอน จากปัญหานี้ผมได้ทดลองกับลูกศิษย์หลายๆ คนจึงได้ข้อสรุปมา 3 ข้อ ที่จะช่วยให้คุณเล่นแซกโซโฟนได้ง่ายขึ้นครับ

  1. ปากเป่าแซกโซโฟนสำหรับผู้เริ่มต้นผมขอแนะนำตัวปากเป่าที่มีขนาด 4C ที่ได้มาตรฐาน และยี่ห้อที่ใช้สอนลูกศิษย์ของผมในปัจจุบัน ได้ผลที่ดีตอนนี้คือ YAMAHA 4C

  2. ลิ้นแซกโซโฟนสำหรับผู้เริ่มต้น และเป่าได้ง่ายโดยไม่ต้องออกแรงมากให้เลือกขนาดเบอร์ 2 หรือ 2 ครึ่ง และยี่ห้อที่แนะนำคือ Vandoren เบอร์ 2 หรือ Rico 2 ครึ่ง

  3. ยางรองฟัน ที่แนะนำจะเป็นสีใสหรือสีดำก็ได้ครับ แต่ความหนาแนะนำไม่ควรเกิน 0.4 mm จากการลองสังเกตให้ลูกศิษย์ใช้ดูพบว่าการใช้ยางรองฟันที่ไม่หนาจนเกินไป ทำให้เป่าง่ายขึ้น ไม่รู้สึกต้านขึ้นครับ

สำหรับข้อมูลทั้ง 3 ข้อนี้ผมลองใช้และสังเกตจากการสอนลูกศิษย์ที่ผ่านมาครับ หากการเป่าแซกโซโฟนเกิดปัญหาลองเปลี่ยนชุดปากเป่าหรือลิ้นแซกโซโฟนและยางรองฟันที่ผมเสนอให้ดูนะครับ ส่วนที่รัดลิ้นและสายแซกโซโฟนยังไม่ได้พูดถึงเพราะเราสามารถใช้แถมไปได้เลยครับ

แซกโซโฟน (Saxophone)

❇️ สิ่งสำคัญในการเลือกแซกโซโฟนอยู่ที่งบประมาณที่เราพอไหวครับ มีตั้งแต่หลักพัน ไปจนถึงหลักแสน ไม่ว่าจะเป็นเครื่องแซกโซโฟนมือหนึ่งหรือมือสอง และที่สำคัญเราต้องได้เป่าเองเวลาไปเลือกด้วยนะครับ แต่ละยี่ห้อจะมีความแตกต่างกันอย่างชัดเจน โดยจากที่ผมได้ลองแซกโซโฟนมาหลาย ๆ ตัว ขอสรุปเป็นข้อ ๆ ตามนี้ครับ

  1. การเลือกแซกโซโฟนแต่ละเครื่องจะมีความเพี้ยนที่แตกต่างกัน ไม่ว่าเครื่องจะถูกหรือแพง เวลาไปเลือกผมมักจะเปิดตัว Tuner ที่ช่วยจูนเสียงให้เราไม่เพี้ยนเวลาไปลองเครื่องด้วยครับ โดยส่วนมากผมจะเน้นไปที่ตัว Bb Concert ที่เสียงต่ำและเสียงสูง ไม่ให้มันเพี้ยนแตกต่างกันมาก ไม่งั้นเวลาเราไปเล่นจริง ๆ ลำบากแน่นอนครับที่ต้องปรับปากเพื่อให้เสียงไม่เพี้ยน แต่ถ้าไม่ซีเรียสก็ข้ามข้อนี้ไปได้เลยครับ

  2. ใช้เวลาลองแซกโซโฟนทุกช่วงเสียงให้มากที่สุด ฟังจากหลาย ๆ ตัว เพราะความชอบของเราไม่เหมือนกันครับ บางคนชอบแบบเสียงทึบ ๆ บางคนชอบเสียงสว่าง ๆ หรืออาจจะชอบเสียงแหลม ๆ ดังนั้นหาร้านที่เขาให้ลองแซกโซโฟนแบบเต็มที่ครับ ลองได้ทุกตัว รวมไปถึงเครื่องมือสองด้วย ไม่งั้นพอซื้อมาแล้วเราอาจจะเสียดายทีหลังก็ได้ครับ และที่สำคัญที่สุด ‼️ เราควรมีผู้เชี่ยวชาญหรือครูที่เป่าแซกโซโฟนที่เราไว้ใจไปลองแซกโซโฟนด้วยนะครับ

ทคนิคพื้นฐานการเป่าแซกโซโฟนด้วยตัวเอง 🎶

ฝึกหายใจเข้าและออก

(Breathing)

❇️ เนื่องจากการใช้ลมเป่าแซกโซโฟนจะต้องใช้ลมที่มากกว่าปกติในการหายใจในชีวิตประจำวันของเราครับ เราเลยต้องเปลี่ยนมาหายใจทางปากแทน โดยวิธีการฝึกไม่ยาก สามารถทำได้ตามนี้ครับผม

  1. ฝึกหายใจเข้าทางปาก 4 จังหวะ และหายออกทางปากอีก 4 จังหวะ สลับไปมาให้เป็นธรรมชาติที่สุดครับ หายใจเข้าให้ลึก และเป่าออกมาให้หมดไม่ต้องเก็บลมไว้ (รูปภาพด้านซ้ายเป็น Application ในมือถือ ชื่อ Tempo หรือจะโหลด Metronome ที่ช่วยให้จังหวะ มาช่วยฝึกซ้อมได้ครับ เปิดจังหวะไว้ที่ 60)

  2. สังเกตเวลาเราหายใจเข้าห้ามให้ไหล่ยก นอกจากลมจะเข้าได้น้อยแล้ว ทำให้บุคลิกภาพเราเสียด้วยครับ โดยเราจะเน้นไปที่ปอดหรือท้องของเราให้ขยายออกเวลาหายใจเข้า และท้องแฟ่บลงเวลาหายใจออกถ้าสามารถเกร็งหน้าท้องเวลาหายใจออกได้จะดีมาก

  3. ข้อนี้สำคัญมาก ๆ ‼️ เวลาเก็บลมอย่าเก็บลมไว้ที่แก้มให้เก็บลมไว้ที่ท้อง หรือเป่าลมอย่าให้แก้มป่อง นอกจากจะทำให้ได้ลมน้อยแล้วยังทำให้เสียบุคลิกภาพเวลาเป่าแซกโซโฟนด้วยครับ

รูปปากและการวางปาก (Embouchure)

❇️ รูปแบบในการวางปากของแซกโซโฟนมีหลากหลายรูปแบบครับ ซึ่งจะให้เสียงที่แตกต่างกันแล้วแต่ความชอบของแต่ละบุคคล สำหรับรูปแบบในการวางปากแซกโซโฟนขั้นพื้นฐานมีดังนี้ครับ

  1. ใช้ริมฝีปากล่างเข้าไปรองฟันล่างหรือครอบฟันล่างไว้ กันฟันเราไม่ให้ไปกัดตัวลิ้นแซกโซโฟนที่อยู่ด้านล่างจนเกิดความเสียหาย ส่วนฟันบนนั้นคาบไปที่ตัวปากเป่าแซกโซโฟนด้านบนได้เลย (อันดับแรกเป่าแค่ตัวปากเป่าแซกโซโฟนประกอบกับลิ้นไม้ด้วยที่รัดลิ้นและคอแซกโซโฟนก่อนนะครับ อย่าเพิ่งเป่ากับเครื่องแซกโซโฟน)

  2. ไม่ควรคาบปากเป่าแซกโซโฟนลึกเกินไป หรือตื้นเกินไป พยายามกะระยะให้ได้ตรงกลางพอดี เพื่อให้ตัวลิ้นแซกโซโฟนได้สั่นและเกิดเสียงจากการเป่าลมเข้าไปครับ

  3. หากเป่าไปแล้วไม่มีเสียงลองฉีกยิ้มให้ปากเกร็งขึ้น หรืออาจจะบีบปากล่างขึ้นมานิดหน่อยให้แข็งแรงขึ้นครับ

  4. ที่สำคัญเวลาประกอบลิ้นแซกโซโฟนให้ประกบกับตัวปากเป่าไม่ให้อยู่สูงหรือต่ำไปให้อยู่พอดีกันจะช่วยทำให้เป่าได้ง่ายขึ้น

  5. การเป่าออกเสียงแต่ละเสียงเราจะพูดเหมือนคำว่า ทู ''too'' โดยให้ลิ้นเราสัมผัสที่ปลายลิ้นแซกโซโฟน เช่นเดียวกับการทำให้เสียงขาดจากกันด้วยการตัดลิ้น (Tongued)

🎷 การวางมือทั้งบนและล่างของแซกโซโฟน (Hand Position)

❇️ การวางมือเป่าแซกโซโฟนดูเหมือนจะไม่ใช่เรื่องยาก หากเราเห็นคนอื่นวางมือก็แค่มือซ้ายวางส่วนบนของแซกโซโฟนและมือขวาวางส่วนล่างของแซกโซโฟนโดยมีช่องและปุ่มให้เราวางได้อย่างสบายอยู่แล้ว แต่ผมขอเพิ่มเทคนิคการวางที่จะทำให้เราเล่นได้คล่องขึ้นดังนี้ครับ

  1. อย่างแรกเลยที่ปุ่มนิ้วโป้งมือซ้ายตัว Octave Key จะมีปุ่มสีดำที่ไว้พักนิ้วโป้งยึดตัวนี้ไว้ให้มั่น เวลาปล่อยเราจะไม่ปล่อยนิ้วโป้งจากจุดนี้และใช้ตรงช่วงปลายนิ้วโป้งในการกดลงที่ปุ่ม Octave Key และปล่อยโดยที่นิ้วไม่ลอยให้วางไว้ปกติเหมือนตอนที่เรายังไม่ได้กด

  2. การกดโน้ตและปล่อยโน้ตแต่ละตัวเราจะวางนิ้วไว้ที่ปุ่มโดยไม่ยกนิ้วสูงจนเกินไป ซึ่งจะช่วยทำให้เราสามารถเล่นโน้ตได้ต่อเนื่องและรวดเร็ว

™️🎷🎶 สำหรับเทคนิคพื้นฐานข้างบนนั้นเป็นเพียงแค่ส่วนหนึ่งที่จะช่วยให้เราสามารถเล่นแซกโซโฟนได้ง่ายขึ้นสำหรับผู้ไม่มีพื้นฐานมาก่อน และอาจจะช่วยไขข้อข้องใจให้กับผู้ที่เริ่มหัดเล่นแซกโซโฟนด้วยตัวเองได้ไม่มากก็น้อยครับ แต่หากเราต้องการจะเล่นแซกโซโฟนให้ได้ไพเราะยิ่งขึ้น นำไปเล่นร่วมกันกับเพื่อน ๆ เครื่องอื่นและหลากหลายบทเพลง จนสามารถนำไปประกอบอาชีพได้ในอนาคต การเรียนแซกโซโฟนกับคุณผู้เชี่ยวชาญหรือครูแซกโซโฟนในช่วงพื้นฐานก็เป็นส่วนสำคัญในการพัฒนาอย่างมาก ดังนั้นแล้วหากต้องการเรียนแซกโซโฟนเพิ่มเติม สามารถติดต่อได้เลยนะครับ ยินดีไขข้อข้องใจในการเล่นแซกโซโฟน และเราจะเป่าแซกโซโฟนไปด้วยกันอย่างมีความสุขแน่นอนครับ

📱 091-963-5546 ครูโม

🔴 Line : @tmsaxophone